شرايط شكل دوم
شرايط شكل دوم دو چيز است :
الف - اختلاف مقدمتين ( صغرا و كبرا ) در كيف ، يعنی " ايجاب و
سلب " .
ب - كليت كبرا .
عليهذا اگر دو مقدمه ، موجبه يا سالبه باشد ، و يا اگر كبرا
جزئيه باشد ، قياس ما منتج نيست . مثلا :
" هر انسانی حيوان است ، و هر اسبی حيوان است " منتج نيست ، زيرا
هر دو مقدمه ، موجبه است و بايد يكی موجبه و ديگری سالبه باشد . و
همچنين : " هيچ انسانی علفخوار نيست ، و هيچ كبوتری علفخوار نيست "
منتج نيست ، زيرا هر دو مقدمه سالبه است . و همچنين " هر انسانی حيوان
است ، و بعضی از اجسام حيوان نيست " عقيم است ، زيرا كبرای قياس ،
جزئيه است و بايد كليه باشد